MAGAZYNOWANIE ZUŻYTYCH OPON NA ZEWNĄTRZ WEDŁUG OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW

Magazynowanie w dużej ilości zużytych opon powinno się odbywać zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 lutego 2020 r. w sprawie wymagań w zakresie ochrony przeciwpożarowej, jakie mają spełniać obiekty budowlane lub ich części oraz inne miejsca przeznaczone do zbierania, magazynowania lub przetwarzania odpadów (Dz.U. 2020 r., poz.296). Ww. przepis stosuje się jeśli łączna objętość lub masa zgromadzonych opon w obiekcie budowlanym lub na terenie przekracza odpowiednio 200 m³ lub 50 ton. W przypadku mniejszej ilości obowiązują inne przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej. Miejsce przeznaczone do zbierania, magazynowania lub przetwarzania stałych odpadów palnych (opon) powinno stanowić odrębną strefę pożarową PM (produkcyjno-magazynową), oddzieloną pasami wolnego terenu lub elementami oddzielenia przeciwpożarowego zwaną „strefą pożarową z odpadami stałymi”.

DOPUSZCZALNE POWIERZCHNIE STREF POŻAROWYCH Z ODPADAMI STAŁYMI (OPONAMI) POZA BUDYNKIEM

Powierzchnia strefy pożarowej z oponami, która znajduje się poza budynkiem, nie może przekraczać 2000 m² – w przypadku całych lub rozdrobnionych opon lub odpadów palnych zawierających w ponad 20% swojej masy odpady całych lub rozdrobnionych opon. Dopuszcza się powiększenie powierzchni:

1000 m² – w przypadku:

a) zapewnienia drogi pożarowej z dwóch przeciwległych stron, wzdłuż największej rozpiętości strefy pożarowej, oraz
b) zachowania szerokości strefy pożarowej mierzonej w kierunku prostopadłym do drogi pożarowej – nie większej niż 45 m;

50% – w przypadku zapewnienia ochrony strefy pożarowej półstałym urządzeniem gaśniczym wodnym lub pianowym, jeżeli zostanie zapewniona woda do celów przeciwpożarowych, zgodnie z § 41 ust. 1 i 3 ww. rozporządzenia;
100% – w przypadku zapewnienia ochrony strefy pożarowej stałym samoczynnym urządzeniem gaśniczym wodnym lub pianowym.

Powiększenia, o których mowa powyżej nie podlegają sumowaniu.

Granicę strefy pożarowej z odpadami stałymi, która znajduje się poza budynkiem, oznacza się na powierzchni terenu, a w przypadku gdy jest to niemożliwe – oznacza się tablicami informacyjnymi, zamontowanymi przy tej granicy w sposób trwały.

SPOSÓB MAGAZYNOWANIA ODPADÓW PALNYCH (OPON) W STREFIE POŻAROWEJ NA ZEWNĄTRZ BUDYNKU

Magazynowanie odpadów palnych (opon) w strefie pożarowej z odpadami stałymi, która znajduje się poza budynkiem, prowadzi się w sekcjach magazynowych o powierzchni nie większej niż 400 m².

Dopuszcza się powiększenie powierzchni sekcji magazynowych:

50% – w przypadku:

a) zapewnienia drogi pożarowej wzdłuż miejsca załadunku sekcji magazynowej, a jeżeli rozpiętość sekcji mierzona w głąb od miejsca jej załadunku jest większa niż 10 m – wzdłuż miejsca załadunku sekcji magazynowej i przeciwległego jej boku, lub
b) gdy gęstość obciążenia ogniowego w sekcji magazynowej nie przekracza 500 MJ/m², lub
c) zapewnienia ochrony sekcji magazynowej półstałym urządzeniem gaśniczym wodnym lub pianowym i zapewnienia wody do celów przeciwpożarowych, zgodnie z przywołanym wyżej rozporządzeniem.

100% – w przypadku zapewnienia ochrony strefy pożarowej stałym samoczynnym urządzeniem gaśniczym wodnym lub pianowym.

Powiększenia sekcji magazynowych, o których mowa powyżej nie podlegają sumowaniu.
Sekcje magazynowe z oponami oddziela się między sobą pasami wolnego terenu o szerokości co najmniej:

2 m – w przypadku magazynowania odpadów w kontenerach stalowych o pojemności do 40 m³, ze ścianami pełnymi, wykonanymi z blachy o grubości co najmniej 2 mm,
w których wysokość magazynowanych odpadów nie przekracza krawędzi ograniczającej przestrzeń ładunkową i górnych krawędzi ścian bocznych kontenera;
5 m – w pozostałych przypadkach.

W sekcji magazynowej całe lub rozdrobnione opony magazynuje się:

w zabezpieczonych przed osunięciem stosach lub pryzmach o powierzchni nie większej niż 60 m² lub
w kontenerach stalowych spełniających wymagania.

Stosy lub pryzmy z całymi lub rozdrobnionymi oponami oddziela się między sobą pasami wolnej przestrzeni lub terenu o szerokości co najmniej 3 m.
Maksymalna wysokość magazynowania stałych odpadów palnych (opon) poza budynkami nie przekracza:

4 m – w przypadku odpadów:

a) magazynowanych w stosach,
b) z tworzyw sztucznych, gumy naturalnej lub syntetycznej, w tym całych lub rozdrobnionych opon,
c) wielomateriałowych zawierających w ponad 20% swojej masy materiały z tworzyw sztucznych, gumy naturalnej lub syntetycznej, w tym całych lub rozdrobnionych opon.

Dopuszcza się powiększenie o 50% maksymalnej wysokości magazynowania stałych odpadów palnych, o której mowa w przypadku stosu, sterty, pryzmy, hałdy, zwału lub innej formy ukształtowania zwartego skupiska magazynowanych odpadów, uformowanych w sposób zapewniający utrzymanie ich kształtu (stabilności),
z zachowaniem kąta nachylenia płaszczyzn ograniczających ich boczne powierzchnie nieprzekraczającego:

60^o – w przypadku odpadów palnych sprasowanych w prostopadłościany lub zbelowanych,
45^o – w pozostałych przypadkach.

Ograniczenia maksymalnej wysokości magazynowania stałych odpadów palnych nie stosuje się w przypadku stref pożarowych chronionych przez stałe samoczynne urządzenia gaśnicze wodne lub pianowe. W takim przypadku wysokość ustalana jest indywidualnie z uwzględnieniem potrzeb w zakresie zapewnienia stabilności oraz właściwego działania stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych lub pianowych i jest uwzględniana w operacie przeciwpożarowym, a także w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, jeżeli taka instrukcja jest wymagana.

PRZYGOTOWANIE DO PROWADZENIA DZIAŁAŃ GAŚNICZYCH MAGAZYNU OPON

a. Podręczny sprzęt gaśniczy.

Miejsce magazynowania stałych odpadów palnych (opon) o powierzchni przekraczającej 500 m² wyposaża się, niezależnie od wyposażenia obiektu lub terenu w gaśnice zgodnie z odrębnymi przepisami, w punkty ze sprzętem gaśniczym zawierające:

1) 2 gaśnice przewoźne po 25 kg lub 20 dm³ środka gaśniczego, przeznaczone do gaszenia grup pożarów A oraz B;

2) 2 gaśnice przenośne o skuteczności gaśniczej co najmniej 55A i 183B każda;

3) 2 koce gaśnicze o wymiarach co najmniej 2 m × 3 m;

Przy uwzględnieniu ilości punktów należy wziąć pod uwagę odległość z każdego miejsca w strefie pożarowej z odpadami, w której może przebywać człowiek, do najbliższego punktu ze sprzętem gaśniczym jest nie większa niż 50 m. Do punktu ze sprzętem gaśniczym zapewnia się dostęp o szerokości co najmniej 1 m.

b. Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego.

W obiektach budowlanych lub ich częściach oraz innych miejscach przeznaczonych do zbierania, magazynowania lub przetwarzania odpadów stosuje się instrukcję bezpieczeństwa pożarowego, o której mowa w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, jeżeli wynika to z tych przepisów oraz w przypadku gdy powierzchnia strefy pożarowej z odpadami stałymi, która znajduje się poza budynkiem, przekracza 1000 m².

c. Drogi pożarowe.

Do budynku ze strefą pożarową z odpadami stałymi oraz do strefy pożarowej z odpadami stałymi (magazynu opon), która znajduje się poza budynkiem, doprowadza się drogę pożarową o utwardzonej nawierzchni, umożliwiającą dojazd pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej, jeżeli:

1) gęstość obciążenia ogniowego w strefie pożarowej przekracza 500 MJ/m²
i powierzchnia strefy pożarowej przekracza 1000 m² lub

2) gęstość obciążenia ogniowego na przynajmniej jednej dowolnie wybranej jednostce 500 m² powierzchni strefy pożarowej przekracza 2000 MJ/m².

Sposób doprowadzenia drogi pożarowej do strefy pożarowej z odpadami stałymi określa się w uzgodnieniu z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej, w trybie art. 42 ust. 4c i 4d ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, z uwzględnieniem:

dostępu do celów przeciwpożarowych do każdej strefy pożarowej i sekcji magazynowej
z odpadami, biorąc pod uwagę przeważający kierunek wiatru;
zasięgów rzutu prądów gaśniczych;
potrzeby i możliwości prowadzenia działań gaśniczych przy użyciu podnośników
i drabin mechanicznych oraz innych pojazdów i sprzętu specjalistycznego;
parametrów dróg pożarowych.

d) Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru.

Wodę do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru dla stref pożarowych z odpadami stałymi (oponami), które znajdują się poza budynkami, zapewnia się zgodnie z tabelą:

Zapewnienie wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru nie jest wymagane dla strefy pożarowej z odpadami stałymi o powierzchni nieprzekraczającej 500 m², która znajduje się poza budynkiem, jeżeli strefa ta jest zlokalizowana poza granicami jednostki osadniczej o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 osób, niestanowiącej zabudowy kolonijnej.

W przypadku gdy wydajność wodociągu stanowiącego źródło wody do celów przeciwpożarowych nie zapewnia ilości wody, zapewnia się uzupełniający zapas wody w zbiornikach przeciwpożarowych, technologicznych lub naturalnych, przystosowanych do poboru wody przez pompy pożarnicze, w ilości równej iloczynowi brakującej wydajności wodociągu i czasu 4 godzin.

PRZYKŁADOWE WARIANTY MAGAZYNOWANIA ODPADÓW (OPON) NA ZEWNĄTRZ POZA BUDYNKAMI

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy w zakresie składowania zużytych opon (odpadów) poniżej rozrysowane zostały przykładowe różne warianty magazynowania opon w stosach o maksymalnej powierzchni 60 m² i sekcjach magazynowych o powierzchni 600 m². Najbardziej korzystny wydaje się wariant nr III.

PODSUMOWANIE

Do 2020 r. składowanie zużytych opon odbywało się zgodnie z ogólnymi warunkami ochrony przeciwpożarowej określonymi w przepisach, w szczególności w warunkach technicznych [2] oraz rozporządzeniu MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Zgodnie z warunkami technicznymi (WT) otwarte składowisko ze względu na usytuowanie należy traktować jak budynek produkcyjno-magazynowy. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 lutego 2020 r. w sprawie wymagań w zakresie ochrony przeciwpożarowej, jakie mają spełniać obiekty budowlane lub ich części oraz inne miejsca przeznaczone do zbierania, magazynowania lub przetwarzania odpadów, dokładnie reguluje sposób magazynowania odpadów (w tym zużytych opon na zewnątrz budynku).
W szczególności zwrócono uwagę na zapewnienie odpowiednich odległości składowanych odpadów od budynków oraz innych stref pożarowych z odpadami. Do 2020 r. odległości ustalano zgodnie z ww. warunkami technicznymi (WT). Obecne przepisy dotyczące odpadów zasadniczo zwiększają minimalne odległości miejsc magazynowania odpadów od budynków lub innych stref pożarowych. Ograniczone zostały również maksymalne powierzchnie składowania (podział na pryzmy, sekcje oraz strefy pożarowe o odpowiednio maksymalnej powierzchni). Ma to kluczowe znaczenie w przypadku ewentualnych działań gaśniczych prowadzonych podczas pożaru. Ograniczenie powierzchni oraz rozpiętości sekcji magazynowych znacznie ułatwi prowadzenie działań gaśniczych w przypadku pożaru. Dodatkowo obowiązek zapewnienia drogi pożarowej z dwóch stron przy rozpiętości sekcji powyżej 10 m od miejsca załadunku zapewni dostęp do miejsc składowania z każdej strony
w przypadku akcji gaśniczej. Powszechnie wiadomo jest, że pożary opon charakteryzują się dużym strumieniem cieplnym oraz bardzo dużym zadymieniem. Pożary opon, ale też innych odpadów na zewnątrz, które miały miejsce w Polsce w ostatnich latach wykazały duże trudności w gaszeniu pożaru. Najczęściej działania gaśnicze pożarów opon trwały od kilku do kilkunastu dni. Pożar na składowisku opon szybko się rozprzestrzeniał ze względu na brak podziału powierzchni magazynowej na mniejsze powierzchnie, brak dróg pożarowych, brak lub niewystarczające zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru, powierzchnie składowania o dużej rozpiętości uniemożliwiającej skuteczne podawanie środków gaśniczych. Obecne przepisy, chociaż spowodowały duże trudności w zakresie wdrożenia, w znaczącym stopniu podniosą bezpieczeństwo pożarowe w miejscu składowania odpadów, a przede wszystkim poprawią warunki prowadzenia skutecznych działań gaśniczych.

Opracował na własne potrzeby: mgr inż. Witold Trojnar ( http://ppoz-atex.pl )

Bibliografia:

[1] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 lutego 2020 r. w sprawie wymagań w zakresie ochrony przeciwpożarowej, jakie mają spełniać obiekty budowlane lub ich części oraz inne miejsca przeznaczone do zbierania, magazynowania lub przetwarzania odpadów (Dz.U. 2020 r., poz.296);

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
( Dz. U. z 2019 r., poz. 1065) – WT (Warunki techniczne);

[3] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych
i terenów (Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719 z późn. zm.).

MAGAZYNOWANIE ZUŻYTYCH OPON NA ZEWNĄTRZ WEDŁUG OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW